 |
1.Dünya savaşı nedenleri
|
20. yy’da Dünyanın kaderini ve geleceğini baştan aşağıya değiştiren, yüzyılın şekillenmesinde en büyük sebeplerden biri olan, çağın en büyük olaylarından biri de kuşkusuz 28 Temmuz 1914’de Avrupa'da başlayan; kısa sürede de Avrupa dışındaki tüm kıtalardaki sömürge ülkelerine yayılan 1.Dünya Savaşı'dır.
1.Dünya Savaşı'nın meydana gelmesindeki nedenler bir çok açıdan değerlendirilebilirse de, tarihte 1. Dünya Savaşı nedenleri kısaca 5 ana başlık altında toplanabilir.
1. Dünya Savaşı'nın nedenleri kısaca şu şekilde özetlenebilir;
- Milliyetçilik Akımı,
- Ekonomik Yayılma ve Sömürgecilik Faaliyetleri,
- Silahlanma Yarışı,
- Devletlerarası Rekabet ve Bloklaşma ve
- Özel Nedenler.
İsterseniz şimdi tek tek bu ana başlıkları inceleyelim.
1. Dünya Savaşı nedenleri
Fransız İhtilali'nin Etkileri ve Milliyetçilik Akımı
- Fransız İhtilali ile ortaya çıkan Milliyetçilik Akımı siyasal bir nitelik kazanmıştır,
- Her ulus kendi devletini kurma düşüncesini benimsemeye başlamıştır,
- İtalyan ve Almanlar gibi dağınık halde yaşayan uluslar milli birliklerini kurmak için çalışmalarda bulunmuşlar ve milli birliklerini kurmayı başarmışlardır,
- Almanya ve İtalya bu süreçten güçlü bir devlet olarak ortaya çıkmış ve Avrupa'da siyasal dengeler bozulmaya başlamıştır,
- Dünya'nın değişik bölgelerinde görülmeye başlayan milliyetçilik hareketleri devletlerin birbirleriyle nüfuz mücadelesine girmelerine de sebebiyet vermiştir.
Sanayi İnkılabı'nın etkileri / Ekonomik Yayılma ve Sömürgecilik Faaliyetleri
- Sanayi İnkılabı'ndan sonra ortaya çıkan hammadde ve pazar arayışı devletlerin sömürgecilik ve ekonomik yayılma isteklerinin artmasına yol açmıştır,
- Sanayileşmenin hızlanması sonucunda devletler hammadde ve pazar arayışında yarışır hale gelmiştir
- Ülkeler arasında ekonomik ve siyasal rekabet giderek artmaya başlamıştır.
Militarizm ya da birbaşka ifade ile Silahlanma Yarışı
- Siyasal birliğini tamamlayan Almanya sanayisinin büyük bir bölümünü silahlanmaya ayırmıştır,
- Almanya tahrip gücü yüksek silahlar ve denizaltılar yapmaya başlamıştır,
- Almanya'nın silahlanması karşısında diğer ülkelerde bu alanda çalışmalar yapmaya başlamıştır,
- Ülkeler sömürgecilik faaliyetlerinde olduğu gibi silahlanma konusunda adeta yarışır hale gelmişlerdir,
- Militarizm anlayışı giderek güç kazanmış, ülke siyasetine yön verir hale gelmiştir.
Devletlerarası Rekabet ve Bloklaşma
- Sanayisini geliştiren Almanya ve İngiltere arasında giderek siyasal ve ekonomik alanlarda rekabet ve çekişmeler yaşanmaya başlamıştır,
- Fransa Sedan Savaşı sonunda Almanya'ya kaptırdığı Alsas Loren'i geri almak istemiş ve iki ülke arasında gerginlikler yaşanmaya başlamıştır,
- Balkanlarda Rusların nüfuz kazanmaya çalışması Avusturya Macaristan tarafından hoş karşılanmamış, iki ülke arasında rekabet ve gerginlik ortamı yaşanmaya başlamıştır,
- Sömürge yarışına geçte olsa katılan İtalya zamanla güç kazanmış ve gücünü daha da arttırmak istemiştir.
Özel Nedenler
- Boğazları ele geçirmek ve sıcak denizlere inmeyi planlayan Rusya, Avusturya Macaristan ve Almanya'yı etkisiz hale getirmek istemiştir,
- Rusların Panslavizm (Slavları birleştirme politikası), Avusturya Macaristan'ı etkilemiş, Slav-Germen çatışması başlamıştır,
- Siyasal birliğini geç tamamlayan İtalya yeni sömürgeler peşine düşmüş, gözünü Akdeniz'e çevirmiş ve bölgede nüfuz sahibi olmak istemiştir.
Yorum Gönder